Arbeidsbeurs

Gepubliceerd door Alphons Siebelt op

Oorspronkelijk was de Garenmarkt veel kleiner dan nu. Het terrein dat werd omsloten door de (eigenlijke) Garenmarkt, het Levendaal, de Korevaarstraat en de Raamsteeg was volledig bebouwd. In 1963 werd de bebouwing gesloopt om plaats te maken voor het parkeerterrein.

Tot 1 mei 1941 waren hier op de hoek van de Garenmarkt en het Levendaal de Districtsarbeidsbeurs en het Bureau Sociale Zaken van de gemeente Leiden gevestigd.  Beide instanties werkten nauw samen vanwege de registratie van werkzoekenden en werklozen bij de arbeidsbeurs en de uitbetaling van werkloosheidsuitkeringen en gemeentelijke steun aan werklozen.Voor de oorlog was de werkloosheid in Leiden aan de hoge kant geweest, maar door de aantrekkende economie en de mobilisatie eind 1939 was de werkloosheid aan het zakken op het moment dat de oorlog uitbrak. Na de capitulatie in mei 1940 steeg de werkloosheid weer sterk door de komst van gedemobiliseerde militairen. In Leiden stonden er in mei 1940 ruim 4000 werkzoekenden bij de Arbeidsbeurs ingeschreven. Deze landelijke trend pakte gunstig uit voor de bezetter. In Duitsland was grote vraag naar arbeidskrachten en de Nederlandse overheid (het departement voor Sociale Zaken) ging akkoord met de tewerkstelling in Duitsland. In verband hiermee werd in juni 1940 de eerste Duitse ambtenaar, Volkhard Schütte,  op de Arbeidsbeurs gestationeerd. Deze Fachwerber (later meestal Fachberater genoemd) had als opdracht zoveel mogelijk werkloze of vrijwillige arbeiders te werven voor werk in Duitsland.  Vanaf juni 1940 vertrokken er wekelijks  tientallen arbeiders naar Duitsland. Het was het begin van de arbeidsinzet.
Vanaf 1 mei 1941 werden de taken van de Arbeidsbeurs overgenomen door het gewestelijk arbeidsbureau aan de Doezastraat. Het Bureau Sociale Zaken verhuisde naar het Stadhuis aan de Breestraat. Dat was, nadat het in 1929 volledig was afgebrand, in de zomer van 1940 opnieuw opgebouwd en weer in gebruik genomen