Arbeitskontrolldienst
De Arbeitskontrolldienst (AKD) was een speciale opsporingsdienst voor onderduikers voor de arbeidsinzet die onder Duitse controle opereerde. De leidinggevende had de rang van Gruppenführer. De Kommandeur van de AKD was gevestigd in de kazerne te Schalkhaar, waar ook het Politie Opleidings Bataljon was gevestigd. Daar werden politieagenten in nationaalsocialistische geest gedrilld.
Tal van mannen die op het arbeidsbureau kwamen om zaken te regelen werden aangehouden en overgedragen aan de Leidse politie, waarmee verder geen enkele band bestond. De leden van de AKD waren fanatiek en schoten herhaaldelijk op mannen die de benen namen.
In 1944 waren op het Leidse arbeidsbureau dagelijks twee agenten van de AKD aanwezig, die direct tot arrestatie konden overgaan. De AKD heeft in Leiden tientallen mannen gearresteerd, van wie een deel naar Kamp Amersfoort werd overgebracht. Volgens het Veiligheidsorgaan van de Leidse afdeling van de Landelijke Organisatie voor hulp aan onderduikers, de LO, (een intern blad, dat geheel gewijd was aan personen van wie mogelijk gevaar te duchten was) woonden er in augustus 1944 op het adres Witte Singel 8 verschillende agenten van de AKD.
Tekst aangevuld op 8 februari 2021.
