NV Brouwer’s Aardewerkfabriek
Deze aardewerkfabriek werd in 1901 opgericht door Willem Coenraad Brouwer (1877-1933). Brouwer was beeldhouwer, graficus, meubelontwerper en keramist en is vooral bekend van zijn kunstzinnig sieraardewerk zoals vazen en schalen. Ook ontwierp Brouwer ornamenten voor gebouwen en bijvoorbeeld de Gijselaarsbank aan het begin van het Rapenburg. Na zijn dood werd de fabriek voortgezet door zijn twee zonen Klaas (1902-1952) en Coen (1906). Behalve de fabriek erfden zij ook hun vaders gedachtenwereld. Willem was al vroeg sympathisant geweest van het fascisme, de zonen werden lid van de NSB; Klaas was begunstigend lid van de Germaanse SS. Ze deden er zakelijk gezien hun voordeel mee.
Zakelijke voordelen: Winterhulp 1941
Speldjes van de Winterhulp.
De fabriek maakte onder andere gedenkborden voor de NSB. Vanwege hun sympathie voor het nationaalsocialisme kregen de gebroeders de opdracht om collectespeldjes te maken voor de Winterhulpactie van het najaar 1941. Er werd een serie van veertien aardewerken speldjes ontworpen met een afbeelding van markante gebouwen uit Nederlandse steden. In korte tijd werden anderhalf miljoen van deze speldjes gefabriceerd. Alle speldje werden met de hand gestempeld en van een speldje voorzien. Het grootste deel werd in Leiderdorp geproduceerd, een klein deel in Gouda.
In het kader van de Arbeidsinzet werden er arbeiders van de fabriek naar Duitsland uitgezonden. Eén van hen, Cornelis de Ridder kwam in Stuttgart om het leven tijdens een bombardement.
De fabriek ging in 1957 failliet en werd in 1978 gesloopt. Tijdens de sloop werd nog een grote partij van deze speldjes teruggevonden.
