Mozes Brandel waagt een gok met fatale afloop

In de namiddag van 12 mei 1943 kwam een jonge knul zijn fiets ophalen bij de rijwielstalling van Van der Meer aan de Stationsweg nummer 16A. Helaas was hij zijn reçu verloren, maar na enig zoeken vond hij zijn fiets terug. De stalhouder wilde hem de fiets met het nummer 0511 wel meegeven, maar noteerde de gegevens van zijn persoonsbewijs. Dat stond op naam van Kluck uit Apeldoorn. Kort nadat de jongeman met zijn fiets was vertrokken kwam Isaac Cornet uit Leiden zijn fiets ophalen met het ontvangstbewijs nummer 0511. Hier was duidelijk sprake van een geval van oplichting.

Drie dagen later werd de jongeman in Den Haag gearresteerd toen hij zijn fiets kwam ophalen bij de stationsfietsenstalling. Hij had de fiets vanuit Leiden per trein naar Den Haag verstuurd en probeerde de fiets te verkopen aan de stalhouder. Die had onraad geroken en waarschuwde de politie. De jonge knul bleek Mozes Brander te heten en kwam uit Den Haag. Nadat zijn ouders waren opgepakt was hij gaan zwerven. Om aan geld te komen had hij de truc met de fiets bedacht.

Aangezien Mozes een ondergedoken Jood was, gebruik had gemaakt van een andermans persoonsbewijs en verdacht van verduistering was zijn lot bezegeld. Hij werd overgebracht naar Westerbork. Mozes werd op 19 oktober 1943 op transport gezet naar Auschwitz. Hij bleef nog een tijdje in leven maar stierf er uiteindelijk op 13 maart 1944.

Bron: Archief van de gemeentepolitie Leiden inv.nr. 7612 proces-verbaal 1583.