Meeuwse, Jan

Jan Meeuwse (1917)  studeerde Indisch recht aan de Leidse universiteit en behaalde in 1938 zijn kandidaatsexamen. Hij was geboren in Nederlands-Indië en had verder geen familie in Nederland. Omdat hij door verder onbekende omstandigheden geen toelage meer ontving moest hij zijn studie noodgedwongen staken en werd reclametekenaar. Na een jaartje in Den Haag te hebben gewoond vestigde hij zich in 1941 opnieuw in Leiden in de Kaiserstraat in het complex van de Universiteitsmanege. Via de directeur J.C. Kok leerde hij Miep de Jong kennen, een studente scheikunde, met wie hij bevriend raakte of zelfs een relatie kreeg. Miep had enkele jaren in Delft gestudeerd en schreef zich in 1941 in aan de Leidse universiteit. Dat kon toen nog net.

Van Jan is bekend dat hij medewerker is geweest van de spionagegroep Packard, maar we weten niet wanneer en hoe hij daarmee in contact is gekomen. Packard was opgezet door de geheim agent Pierre Louis baron d’Aulnis de Bourouill, een oud-student van de Leidse universiteit, die in juni 1943 was gedropt. Meeuwse heeft op verschillende adressen in de stad een zender bediend: in de Universiteitsmanege, in een kaaspakhuis in de Koppenhinksteeg en bij de familie Kuster in de Groenhovenstraat.

Op 6 maart 1945 werd Jan volkomen toevallig aangehouden op het Gerecht door de Leidse Landwacht, die hem er verdacht vond uitzien. Aangezien hij geen persoonsbewijs bij zich had, werd zijn kamer in de Groenhovenstraat doorzocht. Daar vond men wel veel belastend materiaal, maar niet de zender. Ook werd Miep gearresteerd toen zij toevallig binnenkwam. De Landwacht bracht Jan en Miep naar de Landwachtkazerne in de Nieuwsteeg om hen daar te verhoren. Later op de dag werd Miep vrijgelaten, maar Jan werd door de Landwacht overgedragen aan de Feldgendarmerie op het Rapenburg. Twee dagen later werd Jan overgebracht naar het huis van bewaring in Scheveningen (het “Oranjehotel”). Hij zou er maar kort blijven.

Jan Meeuwse werd op 12 maart 1945 in Rotterdam gefusilleerd. Die dag werden er in Rotterdam in totaal 40 mannen geëxecuteerd als represaille voor een aanslag op een Sipo/SD-man en een Nederlandse SS’er. Onder hen waren Koos van der Weijden en Aad van Steijn uit Leiden en Alexander Adamski, Bram Limburg en Jan Wagtendonk uit Voorschoten.

Miep de Jong en een bekende van haar, J.C. van Essen, bleven actief voor de spionagegroep Packard tot aan de Bevrijding.

Meer lezen? In 2011 schreef René Taselaar een artikel over hem. Zie de literatuurlijst 2011C.