Dubbeldeman-Arnoldus, Lambert en Cornelia

Op 22 maart 1944 omstreeks 21.30 kwam een man aan de deur bij Dubbeldeman op de Oude Vest 33A en vroeg naar zijn vrouw. Hij had een brief voor haar die hij aan haar wilde overhandigen, maar wel zonder dat haar man er bij was. Die weigerde dat, waarop de bezoeker vertrok. Vrijwel direct keerde hij terug en terwijl hij haar de brief gaf schoot hij met een klein model revolver op haar. De kogel trof de vrouw in de wang en verbrijzelde twee kiezen in de bovenkaak. De brief werd door de politie in beslag genomen en bleek geschreven in het Duits. Kennelijk had de brief als opschrift ‘Loon voor laf verraad’.

Engel Schuur
Hoewel de dader in eerste instantie onbekend was, werd hij toch snel gevat en wel op 5 april in de Kaderschool te Oud-Leusden. Het bleek een zekere Engel Schuur (1905) uit Borne te zijn. Schuur werd nog dezelfde dag overgebracht naar het Leidse politiebureau. Engel Schuur en Cornelia Arnoldus bleken een liefdesrelatie te hebben gehad. Het dossier in het Leidse politiearchief bevat een aantal bewaard gebleven liefdesbrieven.

Het is overigens uiterst vreemd, dat de zaak in eerste instantie werd behandeld door de Leidse politie. Schuur had zich namelijk in juni 1941 met zijn gelijknamige zoon gemeld bij de Waffen-SS. Engel jr. vergaarde roem aan het Oostfront omdat hij het IJzeren Kruis Eerste klasse kreeg wegens de uitschakeling van drie Sovjettanks. Hij was de tweede Nederlander die deze onderscheiding kreeg.
Engel senior werd na zijn terugkeer van het front lid van de Landwacht. Hij werd na de oorlog opgepakt en als ‘berucht Landwachter’ verdween hij in de gevangenis. Het was in 1944 eigenlijk vanzelfsprekend geweest, wanneer de zaak-Schuur door de Feldgendarmerie of door de SS zelf zou zijn behandeld en niet door de Leidse politie. Schuur werd op 13 april naar Borne overgebracht.

Crime passionnel of wraak?
Over de affaire tussen Engel sr. en Cornelia is verder weinig bekend, maar hun verhouding komt in een bijzonder licht te staan wanneer men beseft dat Cornelia een schoonzus van Joop Dubbeldeman, die al vanaf 1940 in woord en daad actief was in het verzet tegen de bezetter. Rond de tijd van de moordaanslag op zijn schoonzus was hij mogelijk al bij de Sipo/SD in beeld vanwege zijn betrokkenheid bij de aanslag op vuurwerkfabriek Kat, een paar dagen eerder. Kat vervaardigde munitie voor de Wehrmacht. Voorlopig blijft het onbekend van welk verraad Cornelia precies werd beschuldigd. Ging het om een verbroken affaire, of was Schuur erachter gekomen dat haar zwager een actieve verzetsman was, die gezocht werd. Vreesde hij te worden uitgehoord?

Publiciteit
De affaire kwam in januari 2020 in de publiciteit toen adjunct-directeur Cor de Gaaf van Erfgoed Leiden bekend maakte dat het dossier, dat verder weinig bijzonderheden bevat, openbaar was geworden. Veel vragen blijven nog onbeantwoord.