Hulp aan onderduikers
In april 2015 verscheen het boek ‘Hij zit bij de onderduikersbond’. Hulp aan Leidse onderduikers in de Tweede Wereldoorlog. Hoewel onderduiken, als een van de kernbegrippen uit de oorlogsjaren, in vrijwel alle literatuur over de oorlog ter sprake komt, is er nog nauwelijks onderzoek naar verricht. Het boek beschrijft gedetailleerd welke hulp er aan Leidse onderduikers werd geboden, waarbij de hulp door illegale organisaties centraal staat. Maar het eerste deel van het boek gaat diep in op de onderduikers zelf: wie doken er onder, wanneer en waarom? Onderduiken op grote schaal ontstond in de zomer van 1942 in direct verband met de jodenvervolging. Eerder waren er al mensen, die zich schuilhielden om politieke redenen, maar dat was veel kleinschaliger. Het onderduiken werd massaal onder invloed van de arbeidsinzet. Het boek toont duidelijk aan, dat er onderduikers ‘in soorten en maten’ bestonden: ondergedoken Joden verkeerden in een totaal andere positie dan onderduikers voor de arbeidsinzet en razzia’s in 1945.
In het boek worden veel zaken nauwkeurig onderzocht: hoeveel Leidse Joden er zijn ondergedoken en hoe de hulp aan deze mensen op gang kwam. Ook wordt er veel aandacht besteed aan de onderduikers voor de arbeidsinzet. Hoeveel Leidenaren werden uiteindelijk onderduiker? En wat deden de Duitse en Leidse politie om die onderduikers te pakken? Zijdelings komt aan de orde dat veel onderduikers pas laat zijn ondergedoken, nadat zij een tijd voor het belang van de bezetter hadden gewerkt. Het zou best kunnen dat er vele duizenden Leidse mannen in Duitsland hebben gewerkt, en vele honderden voor de ‘bunkerbouwers’. Het massale onderduiken deed een groot beroep op de illegale organisatie, die de toestroom maar nauwelijks konden verwerken.
Bart van der Boom schreef een recensie over het boek.
Meer berichten
