rector F.A.M. Bernefeld
F.A.M. (Franz) Bernefeld (1908-2001) was rector van het St.-Elisabeth Gasthuis en onder meer geestelijk adviseur van verschillende katholieke organisaties, zoals de Vereniging Katholiek Leiden, het schoolbestuur, de Volksbond en de Vrouwenbond. Bernefeld en zijn ouders waren Rijksduitsers; pas na de oorlog, in 1947, zou hij worden genaturaliseerd. Het hoeft geen betoog, dat iemand als Bernefeld volledig in het Leidse katholieke wereldje thuis was.
In de Hongerwinter vormde hij samen met H. Sondaal (rector van Huize Duinzicht in Oegstgeest) en rector L. Beune (van het Liduinahuis aan de Zoeterwoudsesingel) de leiding van de Katholieke Actie, een overkoepelende organisatie voor de katholieke wereld. Vanwege de gelijkschakeling waren veel katholieke organisatie in 1941-1942 verboden en opgeheven. Onder auspiciën van de Katholieke Actie werden initiatieven ondersteund om de nood onder de bevolking te lenigen. Net als beide genoemde priesters was ook Bernefeld goed bekend met de illegaliteit. Samen met Frans Schneiders, oud-medewerker van De Leidsche Courant beraamde hij een plan om Duitse papieren te bemachtigen. Schneiders bezocht een officier, van wie bekend was dat hij over interessante blanco papieren beschikte, en diste een verzonnen verhaal op. Tijdens dat gesprek werd de officier gebeld om zich ogenblikkelijk te melden bij een superieur. Dat telefoontje werd gepleegd door Bernefeld, die onberispelijk Duits sprak. Tijdens de afwezigheid van de officier maakte Schneiders zich meester van een aantal papieren, die naar alle waarschijnlijkheid zijn gebruikt door de Arbeidscentrale van het Nationaal Steunfonds.
