Stationsbuurt

Voor de aanleg van het Stationsplein eind jaren vijftig is een woonwijkje met ongeveer 80 woningen afgebroken. Een drietal straten is toen verdwenen: de Haverzaklaan, de Van der Helmkade en Heynsiusstraat en het Heynsiusplein. Het waren kleine arbeiderswoningen uit de negentiende eeuw en de straatjes waren smal. Dit woonwijkje, de Haverzakbuurt, werd begrensd door de Morssingel, de Stationsweg en de in onbruik geraakte spoorhaven, die van de Morssingel naar de Stationsweg liep. Tussen de spoorweghaven en het station lag een emplacement met een goederenstationnetje. De Leidsche Duinwater Maatschappij had er zijn werkplaats en magazijn. Het kantoor was gevestigd aan de Stationsweg op nummer 32 (toentertijd 12).
De Van der Helmkade was al op 3 juli 1943 fors beschadigd, toen daar een Engelse jager neerkwam. De hele buurt werd zwaar getroffen door de bombardementen van 11 december 1944. De beschadigde en leegstaande panden werden in de Hongerwinter gestript van al het houtwerk. Na de oorlog werd de buurt niet meer hersteld.

Oorlogsmonumenten
Aan de zijgevel van het pand Stationsweg 32 (dat het bombardement doorstond) is een plaquette aangebracht ter herinnering aan de zo zwaar getroffen en inmiddels gesloopte Haverzakbuurt. Op 14 december 2008 werd een groot monument onthuld voor de slachtoffers van de bombardementen op 11 december 1944. Het werd vervaardigd door Maarten van Maanen. Het bestaat uit drie wit geëmailleerde stalen platen, waarop in zwart op elke pijler een verzameling geïsoleerde figuren is geschilderd, die begrippen en karakters uit de oorlog uitbeelden, zoals bijvoorbeeld ‘de fietser’ of ‘de soldaat’. Het werk is geplaatst bij de voorste pijlers van de gerenoveerde fietsenstalling onder het zogeheten Alphense perron van het Centraal Station, links van de hoofdingang.