Soejono, Irawan

Gepubliceerd door Alphons Siebelt op

In september 1940 begon Raden Mas Irawan Soejono (1920) een studie aan de Leidse universiteit, waarschijnlijk Indisch recht. Het gezin met vier kinderen was in 1934 (opnieuw) in Den Haag komen wonen. Beide ouders behoorden tot de Javaanse adel. Zijn vader was ambtenaar op het ministerie van Koloniën. De ouders gingen begin 1940 terug naar Nederlands-Indië, de kinderen bleven achter om te studeren. Irawan verhuisde in september 1940 naar Leiden en woonde eerst kort in de Merelstraat en daarna aan de Oude Rijn. Hij sloot zich aan bij de Perhimpoenan Indonesia, een vereniging die naar de onafhankelijkheid van Indonesië streefde. De PI had een clubhuis in de Hugo de Grootstraat.

Indonesische vlagDe Bevrijding
Na de hernieuwde sluiting van de universiteit verhuisd hij in december 1941 naar Amsterdam. Hij nam deel aan illegale activiteiten, maar over het wat en het hoe is niets bekend, net zo min als over zijn verblijfplaats(en). Hoewel Irawan maar kort in Leiden heeft gewoond, zal hij tijdens de Bezetting regelmatig in Leiden zijn geweest. Hij maakte namelijk deel uit van de groep van het illegale blad De Bevrijding. Voor zover bekend zorgde hij onder de schuilnaam Henk voor de benodigdheden om het blad te vervaardigen.

Razzia in Leiden
Op 13 januari 1945 kwam hij in Leiden plotsklaps terecht in een razzia. Aangezien er in zijn fietstas onderdelen zaten van een stencilapparaat probeerde hij te vluchten. Op de Boommarkt werd hij door een van de soldaten die de razzia uitvoerden op de korrel genomen en dodelijk getroffen. Zijn stoffelijk overschot werd opgebaard; daarvan zijn enkele foto’s gemaakt. Soejono werd begraven op de begraafplaats Groenesteeg, maar in november 1946 werd zijn stoffelijk overschot opgegraven en gecremeerd. Zijn as is naar Indonesië overgebracht.

Gedenksteen op begraafplaats Groenesteeg
Op 7 juni 2015 hebben vertegenwoordigers van de werkgroep Merapi, kinderen van voormalige Indonesische verzetsdeelnemers, op de begraafplaats Groenesteeg een gedenksteen onthuld op de locatie waar het lichaam van Irawan Soejono bijna anderhalf jaar begraven heeft gelegen. Ook in 2020 werd de dood van Soejono herdacht.

Meer lezen of luisteren? In 2016 verscheen een boekje van Lodewijk Kallenberg: Irawan Soejono – ‘Henk van de Bevrijding ‘. Daarin wordt ook ingegaan op het leven van de familieleden. Een artikel (in PDF-formaat) van zijn hand is ook te lezen op de website www.begraafplaatsgroenesteeg.nl. Op die website staat ook een link naar een podcast.