Stedelijk Gymnasium

Gepubliceerd door Alphons Siebelt op

Het Stedelijk Gymnasium was in 1938 van uit de Doezastraat naar een splinternieuwe gebouw in de Fruinlaan verhuisd. De omgeving was nog slechts gedeeltelijk bebouwd met woningen, zodat de school aan de rand van de bebouwing was gelegen. In de aula werden de vergaderingen van de gemeenteraad gehouden tot 1 september 1941, toen de gemeenteraden buiten werking werden gesteld. In juli en augustus 1941 was dit één van de vijf adressen waar de burgerij haar metalen voorwerpen kon inleveren krachtens de metaalvordering

Joodse leerlingen
Vanaf september 1941 moest de toegang worden ontzegd aan drie Joodse leerlingen. Lilly Meijler uit de vijfde klas woonde in Noordwijk aan Zee . Zij overleefde de oorlog, ondergedoken bij het echtpaar Vroom. Van het tweede meisje , Henny van Cleeff uit Wassenaar is gelet op de leeftijd (1922) niet zeker of zij in 1941 de school nog zou hebben bezocht. Zij ging in juli 1939 naar klas 5 en kan dus in 1941 eindexamen hebben gedaan.  Henny werd op 30 april 1943 in Auschwitz vermoord. Het derde meisje is vermoedelijk weer toegelaten omdat zij (volgens de naziopvattingen) halfjoods was.

Rector A. Scholte
De rector van de school, dr. A. Scholte, die in de zomer van 1940 werd benoemd, kwam enkele malen in conflict met burgemeester R.N. de Ruyter van Steveninck vanwege het gebrek aan medewerking aan het verspreiden van nationaalsocialistische propaganda. In november 1941 werden de docenten en leerlingen van alle openbare scholen door de burgemeester verplicht een tentoonstelling van de Nederlandse Arbeidsdienst in Den Burcht te bezoeken. Docenten en leerlingen gedroegen zich tijdens het bezoek provocerend. Later kwam Scholte nogmaals met de burgemeester in conflict, wat hem op een veroordeling door de vrederechter kwam te staan tot een geldboete van fl. 600 of 90 dagen hechtenis.

Plaquette
Eind mei 1946 werd een plaquette onthuld voor de conrector en alle (oud-)leerlingen, die in de oorlog waren omgekomen. Om zo volledig mogelijk te zijn werd een oproep gedaan in dagblad Het Parool van 4 en 5 oktober 1945. Op de plaquette staan achttien namen, maar van twee personen is momenteel de reden van vermelding nog niet achterhaald. Slechts enkele personen waren (nog) inwoner van de gemeente Leiden. Henny van Cleeff ontbreekt vreemd genoeg.

 

Christiaan de Jong1893Conrector. Op 4 januari 1944 slachtoffer van een Silbertannemoord.
Aernout Bergmann1919Engelandvaarder. Hij trad in dienst van het Londense Bureau Inlichtingen en zou op 24 maart 1943 boven Nederland worden gedropt, maar het vliegtuig waar hij in zat werd neergeschoten.
Hans Flu1912Huisarts. Op 4 januari 1944 slachtoffer van een Silbertannemoord.
Henk Brinkgreve1915Engelandvaarder. Maakte deel uit van een Jedburghteam van het Bureau Bijzondere Opdrachten. Gedropt op 11 september 1944 in Overijssel. Gesneuveld op 5 maart 1945 in Losser.
Iman Damsté1901Op 28 juni 1943 overleden in Tjimahi (Nederlands-Indië).
Nanne le Grand1910KNIL-militair. Op 6 november 1942 omgekomen de Golf van Martaban (Nederlands-Indië) aan boord van de Tacoma Maru.
Marie Wilhelm Jaeger1904Militair. Gesneuveld in Loon op Zand op 10 mei 1940.
J.H. van KlaverenGeen gegevens bekend.
Jan Pel1909Militair. Op 22 juni 1940 in Leiden overleden aan zijn verwondingen uit de meidagen.
Jan van Eck1908KNIL-militair. Op 12 juli 1945 overleden in kamp Belalau (Loeboek Linggau, Nederlands-Indië).
Jan Kist1913Engelandvaarder. Gearresteerd toen hij in de nacht van 18 op 19 februari 1943 als agent van de Special Operations Executive boven Nederland was gedropt. Overleden op 31 januari 1944 in de gevangenis van Rawicz (bezet Pools gebied).
Charles van der Plas1920Gefusilleerd in Utrecht wegens sabotage op 18 mei 1943.
Guus Reitsma1922Gefusilleerd op 1 juli 1943 wegens zijn aandeel in de overval op het bevolkingsregister van Amsterdam op 27 maart van dat jaar.
Jan Verwer1906KNIL-militair. Omgekomen op 18 september 1944 aan boord van de Junyo Maru in de Indische Oceaan nabij Benkoelen. Het Japanse vrachtschip had meer dan 5600 opvarenden aan boord toen het door een Britse onderzeeboot werd getorpedeerd.
Aernout de Sitter 1905Aernout de Sitter was de zoon van de beroemde Leidse hoogleraar Willem de Sitter. Hij was evenals evenals zijn vader sterrenkundige. In Nederlands-Indië was hij directeur van een sterrenwacht. Aernout de Sitter stierf op 14 september 1944 in Palembang.
J. W. SchoutenGeen gegevens bekend.
Elske Smits-IdemaElske Idema studeerde rechten aan de Leidse universiteit. Ze was een dochter van prof. H.A. Idema. Elske trouwde in februari 1943 met J.R. Smits. Zij stierf op 21 februari 1945 in Den Haag, mogelijk aan de gevolgen van een bombardement, maar dat is niet zeker.
Maria Reynvaan-KesslerMaria Kesseler was studente aan de Leidse universiteit.  Op 9 september trad ze in het huwelijk met J. Reynvaan. Ze overleed op 14 maart 1945 in Wassenaar ten gevolge van een luchtaanval.