Christelijke Kweekschool en Deutsche Schule

Op de hoek van de Paulus Buysstraat en de Rijnsburgerweg was de Christelijke Kweekschool gevestigd. Het pand is begin jaren zeventig van de vorige eeuw gesloopt. In de zomer van 1941 werd de rijkssubsidie stopgezet, reden waarom de school moest sluiten.  De opleiding verhuisde naar het gebouw van Mathesis Scientiarum Genitrix aan de Pieterskerkgracht en de Christelijke HBS aan de Kagerstraat. Het is zeer aannemelijk, dat de school gesloten werd vanwege de sterke anti-Duitse sfeer die er heerste. Daaraan was de opinie van directeur H. Schilp zeker schuldig. Schilp was onder meer voorzitter van de Leidse Vereniging van Hervormden. In het fotoboek Leiden 40-45 staat een foto waarop hij te zien is met andere christelijke onderwijzers en onderwijzeressen, waarvan enkele met oranje dracht, oranje kettingen of broches met een afbeelding van een margriet. Maar ook het schoolbestuur toonde zich zeer principieel. In augustus kreeg de school van de gemeente Leiden de opdracht een lijst met Joodse leerlingen op te sturen en deze leerlingen de toegang te ontzeggen. Die moesten voortaan naar een Joodse school. Het bestuur weigerde schriftelijk aan deze opdrachten te voldoen met als enige toelichting dat men om principiële redenen zijn medewerking niet kon verlenen. Vermoedelijk speelde er in die dagen ook nog een andere kwestie.

Wellicht als vorm van bestraffing werd in het gebouw op maandag  1 september 1941 een Deutsche Schule geopend. De gemeente huurde het gebouw van het schoolbestuur voor fl. 5000 per jaar, welk bedrag door de gemeente werd betaald. De opening vond plaats met groot ceremonieel. Aanwezig waren onder andere de Beauftragte voor de provincie Zuid-Holland Schwebel, de Ortskommandant baron Von Fietler en diverse andere Duitse functionarissen zoals de Ortsgruppeleiter van de NSDAP in Leiden Steffin en de Standortsführer der HJ (Hitler Jugend) te Leiden, H. Sohns. Aan Nederlandse kant waren uitgenodigd de burgemeester, de wethouder van onderwijs Tepe en de gemeentesecretaris. Ook de Kringleider van de NSB Bergers woonde de plechtigheid bij. Na enkele toespraken werd de hakenkruisvlag gehesen, een driewerf Sieg Heil uitgebracht op de Führer en het Horst Wessellied gezongen. Er begonnen die dag ongeveer 150 leerlingen, die les kregen van drie Nederlandse leerkrachten en één Duitse. Een derde van de kinderen was Nederlands.