Eenheid door democratie

Eenheid door Democratie was een beweging die zich vanaf 1935 te weer stelde tegen zowel het nationaalsocialisme als het communisme. De organisatie gaf een gelijknamig tijdschrift uit. Er was een Leidse afdeling met als bestuur Cornelis Lou, voorzitter, Hannes van Heusden, secretaris en K. Simon Thomas, penningmeester. Veel activiteiten lijken er niet te zijn geweest. Op 13 april 1939 vond een bijeenkomst plaats in de Stadsgehoorzaal met als spreker de Hervormde predikant ds. A.R. Rutgers, het Tweede-Kamerlid voor de SDAP, dr. H. Brugmans en de Vrijzinnig Hervormde predikant G. Westmeyse. De zaal was niet vol. Het was opvallend, dat er twéé predikanten het woord voerden, terwijl Eenheid door Democratie geen christelijke organisatie was. Maar, zoals Rutgers het formuleerde: ‘de dominees moeten wel aan politiek doen, omdat de politiek aan de kerk doet’. Dit onderwerp lag bij vele predikanten gevoelig.
Op de bijeenkomst van 18 januari 1940 hadden de sprekers een andere achtergrond: A.M. Joekes, lid van de Tweede Kamer voor de Vrijzinnig Democratische Bond en lid van de gemeenteraad van Den Haag; F.C. Dominicus was leraar en publicist; Garmt Stuyveling was een dichter Neerlandicus. De avond werd gehouden in de foyer van de Stadsgehoorzaal voor een ‘vrij talrijk gehoor’, wat ook niet wijst op een grote belangstelling.

Ontbinding
Met ingang van 2 juli 1941 werd Eenheid door Democratie door de Commissaris voor niet-commerciële stichtingen en verenigingen ontbonden. Op 12 maart 1942 kwam een rechercheur van de Leidse politie bij de bestuursleden op bezoek om administratie en eventueel aanwezige financiën in beslag nemen. Hij keerde met lege handen terug naar het bureau omdat de afdeling al in mei 1940 was opgeheven en de bestuursleden geen bescheiden meer in huis hadden.