Hooglandse kerk
De St. Pancraskerk, beter bekend als de Hooglandse kerk, was tijdens de bezetting gewoon in gebruik door de Nederlandse Hervormde kerk. In de zomermaanden werden er orgelconcerten gegeven door de de toen al fameuze organist Feike Asma, die echter in juli 1943 als organist in Den Haag ging werken.
Zoals alle andere kerken en openbare gebouwen werd de kerk gedwongen om in 1943 een aantal kerkklokken af te staan aan de bezetter. In de kerktoren hingen vier monumentale klokken. De oudste dateerde al uit 1500 en was gegoten door Willem en Jasper Moer. De tweede klok was gegoten in 1609 door Willem Wegewaert. De derde dateerde uit 1615 en was gegoten door Henricus Meurs. De vierde tenslotte was de jongste klok uit 1743 gegoten door Cyprianus Crans. Bij het weghalen van een van de klokken werd het dak van de entree tot de kerk beschadigd. Alleen de klok uit 1615 keerde na de oorlog naar Leiden terug. Vanwege de slechte staat waarin de klok verkeerde werd de klok in 1973 hergoten.
In het fotoboek Leiden40-45 van Hans Blom en Alphons Siebelt uit 2015 staan twee foto’s met een fotobijschrift dat correctie behoeft.
De omslagfoto komt terug op pagina 52 met op pagina 53 een tweede foto van het gebeuren. Het bijschrift is echter onjuist. Op de twee foto’s staat namelijk niet het weghalen van de klok in 1943, maar het terughangen in mei 1946. Van het weghalen zijn ook foto’s gemaakt, en wel vanuit een raam op de eerste verdieping van het tegenoverliggend pand. Naar verluid zijn deze foto’s gemaakt door dhr. Capel in de Nieuwstraat.
Het terugplaatsen van de teruggevonden klok geschiedde door de Fa. Elderhorst uit Zoeterwoude Dorp.
Afbeelding: Erfgoed Leiden e.o. GN006257; interieur rond 1900. Fotograaf onbekend.