Deutsches Haus (Den Burcht)

Gepubliceerd door Alphons Siebelt op

Na de intocht van de Duitse troepen op 15 mei 1940 nam de Duitse Ortskommandant tijdelijk zijn intrek in het hotel-café-restaurant Den Burcht, gevolgd door de Ortsgruppe Leiden van de NSDAP. Het was een gemakkelijke keus omdat het hotel min of meer leegstond.  De pachtovereenkomst tussen de gemeente en de pachter A. Backer was met ingang van 1 mei geëindigd. In april 1940 was er sprake van geweest, dat de Nederlandse militaire autoriteiten het pand zouden vorderen, maar dat is niet gebeurd. Den Burcht werd medio juni 1940 het Deutsches Haus (aanvankelijk Deutsches Heim genoemd).

Er werden bijeenkomsten gehouden en films vertoond. Op 15 augustus 194o was er een Kameradschaftsabend van de SS. In oktober 1940 werd er een herdenkingsbijeenkomst gehouden voor de “Bierkellerputsch” van de NSDAP in München in 1923 en in november een herdenkingsbijeenkomst ter gelegenheid van ‘Heldengedenktag’, de dag waarop de Duitsers hun gevallen militairen herdenken. ’s Middags was er een plechtigheid geweest in Valkenburg bij de aldaar begraven soldaten, die in mei van dat jaar bij de gevechten aldaar waren gesneuveld.

Brand in het Deutsches Haus
In een deel van het pand had de WA een ruimte voor de opslag van goederen. In de ochtend van 10 mei 1942 werd daar ingebroken en brand gesticht. In de ochtend van zondag 10 mei van dat jaar waren de drie daders Han Paulides, Theo en Joop Dubbeldeman via een raam van de woning van J. Ruytenbeek aan de Oude Singel op het terrein van Den Burcht kunnen komen. Ruytenbeek was werkzaam in Den Burcht als buffetbediende. De inbrekers vernielden de aanwezige pullen zoveel mogelijk. Trommelstokken werden gebroken en trommelvellen doorgesneden. Verder namen ze kleding mee, een vlag en een kaartsysteem (de ledenadministratie?). Veel lieten ze achter bij Ruytenbeek om ze later op te halen. Tot slot staken ze de boel met een beetje benzine in brand. De rook werd al snel opgemerkt en iemand van de NSB waarschuwde de politie. Het brandje werd al snel geblust en de brandweer hoefde niet op te treden.
Twee maanden na de inbraak werden de drie daders en de medeplichtige gearresteerd en opgesloten in een cel op het Leidse politiebureau. Justitie nam de tijd, want pas op 5 september werd het viertal overgebracht naar Den Haag. Ze werden berecht en veroordeeld door het Duitse Landesgericht en daarna nog door de vrederechter. Ze zouden meer dan een jaar gevangen zitten.

In november 1941 werd in het pand een tentoonstelling gehouden van de Reichsarbeitsdienst en de Nederlandse Arbeidsdienst.

Later in 1942 verkaste de Ortsgruppe naar het Parteihaus aan de Plantage en de NSB en de WA naar het nieuwe Kringhuis aan het Rapenburg.

Later werd een uitreikpost gevestigd van het distributiekantoor. In de Hongerwinter was er een uitreikpost van de gaarkeuken.