Natuurwetenschappelijk Museum

Gepubliceerd door Alphons Siebelt op

Tijdens het bombardement op de stationsbuurt op 11 december 1944 viel een afgezwaaide (of slecht gemikte) bom op het oude Boerhaave laboratorium aan de Steenstraat. De zijmuur met halfronde uitbouw werd verwoest, waarbij vijf personen de dood vonden.

Het gebouw had deel uitgemaakt van het complex van het Academisch Ziekenhuis, dat vanaf eind jaren twintig gefaseerd naar een nieuwe locatie achter het centraal station was verhuisd. In november 1930 werd de bovenverdieping van het oude lab de nieuwe huisvesting van het Nederlandsch Natuurwetenschappelijk Museum, een voorloper van het huidige Rijksmuseum Boerhaave, dat kort daarvoor was opgericht. In het benedengedeelte werd een fossielenverzameling ondergebracht en de beroemde collectie van Eugène Dubois, die door het Rijksmuseum van Natuurlijke Historie aan de Raamsteeg werd beheerd. Het standbeeld van Boerhaave dat er stond werd kort daarop verplaatst naar de Boerhaavelaan.
Bij de opening van het museum op 5 juni 1931 kon men zich vergapen aan de verzameling optische instrumenten van Christiaan en Constatijn Huygens en tal van natuurwetenschappelijke instrumenten van onder meer geleerden als Kamerlingh Onnes en Zeeman. Ook was er een grote zoölogische collectie. Het Boerhaave museum (die naam werd in 1976 aangenomen) verhuisde in 1991 naar het huidige onderkomen in het oude Caeciliagasthuis in de St. Agnietenstraat waarna het gebouw aan de Steenstraat in gebruik werd genomen door het Rijksmuseum voor Volkenkunde.

Collectie Dubois
In 1940 werd uit veiligheidsoverwegingen een deel van de collectie Dubois weer overgebracht naar het Natuurhistorisch Museum aan de. Raamsteeg. Het resterende deel werd door de genoemde bominslag van 11 december 1944 zwaar beschadigd. Het duurde een jaar voordat de puinhopen waren doorzocht op de schamele overblijfselen van de collectie.

Oorlogsmonument
In 1946 werd op de plaats van de inslag een oorlogsmonument opgericht, waar tot 1957 jaarlijks op 4 mei de Dodenherdenking zou plaatsvinden. De halfronde uitbouw werd in de jaren 90 van de 20e eeuw opnieuw gebouwd.