Tongeren-van der Kuij, Herman en Johanna van

Gepubliceerd door Alphons Siebelt op

Herman van Tongeren (1912-1991) was plaatselijk leider van de Landelijke Organisatie voor hulp aan onderduikers (LO) in Oegstgeest. Zijn naam komt voor op een lijst van namen van medewerkers van het district Leiden van de LO . Van Tongeren was opgeleid tot veearts, maar in de oorlogsjaren adjunct-directeur van het Leidse slachthuis. Later zou hij nog promoveren en hoogleraar worden aan de Vrije Universiteit te Amsterdam. Tevens was hij plaatselijk hoofdwaarnemer van een speciale illegale organisatie Rolls Royce, een inlichtingen- en koeriersdienst van de illegaliteit.

Over de activiteiten van Rolls Royce in Oegstgeest bevat het boek Oegstgeest in bange dagen behoorlijk wat informatie. Daaraan is het volgende ontleend. In oktober 1944 werd Herman van Tongeren aangesteld als plaatselijk hoofd van de plaatsen Leiden, Voorschoten, Warmond, Oegstgeest, Wassenaar-Noord, Alkemade en Hazerswoude. Ook was hij hoofdwaarnemer in Zoeterwoude, Leiderdorp en Rijnsburg.  Rolls Royce had contacten met diverse illegale organisaties. In Oegstgeest werden vooral inlichtingen over de Duitse troepenbewegingen en over de aangelegde verdedigingswerken verzameld. In feite was dit spionage. De opdrachten kwamen van een zekere Paulien Langhout, die afkomstig was uit Amsterdam maar in Oegstgeest op kamers woonde. Van Tongeren verwerkte de informatie van de medewerkers in overzichten en op kaarten. Deze informatie werd door koeriersters per fiets in etappes overgebracht naar Amsterdam. Het boek Oegstgeest in bange dagen noemt een aantal medewerkers van Rolls Royce in Oegstgeest: Elly Belgraver, mw. De Groot-Nauhuys, Jeanne Krieger, Paulien Reitsma en Annetje Slagter. Andere medewerkers/medewerksters zijn vooralsnog niet bekend. Misschien zijn die er ook niet geweest.

Waarschijnlijk was al deze informatie in het boek afkomstig van mw. Johanna van Tongeren-van der Kuij (1914-2001). Toen het boek Oegstgeest in bange dagen uitkwam was haar man al overleden, maar zij overval van aangezien haar man de illegale informatie aan de keukentafel uitwerkte.

NB: Emmaplein 12 was destijds Emmalaan 65.