Haarlem, Elly van

Gepubliceerd door Alphons Siebelt op

Elly van Haarlem (1920) was werkzaam bij de dienst Sociale Zaken van de gemeente Leiden. Tegelijkertijd was ze medewerkster van de Arbeidscentrale van het Nationaal Steunfonds (NSF). Hoogstwaarschijnlijk zorgde zij er in die functie voor, dat de uitkering aan de gezinnen van ondergedoken mannen geen gevaar liep en dat de namen en adressen van ondergedoken mannen bekend werden bij het NSF. Bij het NSF was zij chef uitbetaling.

Er is een bijzonder verhaal over de kracht van het NSF in de laatste weken van de oorlog. Op 23 april 1945 werden werklozen en wachtgelders opgeroepen door de Wehrmacht om te gaan werken aan het aanleggen van verdedigingswerken. De arbeidsvoorwaarden waren niet slecht en men kreeg bovendien gratis en bonloos een warme maaltijd. Precies in deze dagen waren de maaltijden van de gaarkeukens buitengewoon slecht en hadden een lage calorische waarde. Het aanbod was dus aanlokkelijk. Op het arbeidsbureau kwam men erachter dat er veel meer mannen een werkloosheidsuitkering van de gemeente kregen dan dat er bij het arbeidsbureau stonden ingeschreven. Dat klopte natuurlijk niet en de steunuitkering aan deze mannen werd geblokkeerd. Het gevaar bestond nu (vanuit illegale optiek) dat deze mannen zouden zwichten voor de oproep om voor de Wehrmacht te gaan werken. Elly van Haarlem nam contact op met de top van het NSF en regelde dat het NSF een bedrag van 12.000 gulden ter beschikking stelde om de werklozen te kunnen betalen. De mannen hadden namelijk via de Arbeidscentrale van het NSF valse inschrijvingsformulieren gekregen, zodat zij zich niet op het arbeidsbureau hoefden te melden. Er kwamen uiteindelijk maar weinig mannen opdagen om aan het werk te gaan.