Horst-van Rijn, Jan Willem en Rie van der

Gepubliceerd door Alphons Siebelt op

Het echtpaar Jan Willem (1905-1964) en Rie van der Horst-van Rijn (1910) werden in het najaar van 1940 voor het eerst geconfronteerd met de Jodenvervolging. In september 1940 moesten alle stateloze niet-ariërs een speciaal aangewezen kuststrook te verlaten. Aangezien Leiden tot dat gebied behoorde moesten hun buren (de familie Neumann-Lebenstein), Joodse vluchtelingen uit Berlijn, naar elders verhuizen, net als tientallen andere andere inwoners van Leiden. Ze namen van hen en van enkele andere Joodse families uit de straat goederen in bewaring.

Vanaf september 1943 tot aan de Bevrijding boden ze onderdak aan een verloofd Joods stel. de man had moeten vluchten van een eerder onderduikadres bij Van Vliet aan de Roomburgerweg. Verder waren er nog kortstondig verschillende andere (Joodse) onderduikers in huis.

Op 29 april 1985 erkende de Israëlische instelling Yad Vashem het echtpaar als Rechtvaardige onder de volkeren.

Voor hun hulp aan ondergedoken Joden hadden ze vooral contact met Chris Opdam en Bert en Thea de Jongh-Bakker. Verder hadden ze contact met de Leidse afdelingen van de Landelijke Organisatie voor hulp aan onderduikers (LO) en de Nederlandse Verzetsorganisatie van Lex Bernard (NVO). Ook hadden ze contact met een zekere Brunt van de verzorgingsgroep van het illegale blad Trouw. In de Hongerwinter kregen ze via de illegaliteit extra voedsel en daarmee kookten ze eten voor ongeveer tien kinderen.

De Leidse gemeenteambtenaar Cor van Wijk beschrijft in zijn verslag over het uitreiken van valse persoonsbewijzen hoe hij in 1944 het verloofde stel, waarvan de man Joods was, aan valse papieren heeft geholpen. Ze kregen van hem valse persoonsbewijzen, valse stamkaarten en een vals trouwboekje. Alles werd netjes ingeschreven in de Leidse burgerlijke stand. Zo konden ze ook gewoon aangifte doen van de geboorte van hun kind.

Jan-Willem van der Horst was procuratiehouder van de drukkerij v/h J.J. Groen en zoon. Na zijn dood hertrouwde Rie van Rijn. Zij werd in 1982 geïnterviewd voor het project Ook in Leiden.

Tekst aangepast op 24 maart 2021.