Bouwmeester, Goosen Egbert

Gepubliceerd door Alphons Siebelt op

Goosen Egbert Bouwmeester  was al voor de oorlog leraar tekenen en schilderen aan de Leidse Teken- en Schilderacademie Ars Aemula NaturaeBouwmeester was in 1897 geboren in Rotterdam en had gestudeerd in Antwerpen. Na te hebben gewerkt in Keulen, Bonn, Parijs en Antwerpen kwam hij in 1933 naar Leiden. Bouwmeester was een bekwaam tekenaar en schilder en maakte ook etsen.

Lidmaatschapskaart NSB 1942Hij zou waarschijnlijk in de vergetelheid zijn geraakt, wanneer hij niet zou voorkomen in het oeuvre van Jan Wolkers. In 1944 meldde Wolkers zich bij Ars Aemula aan en werd te woord gestaan door Bouwmeester, door Wolkers in Kort Amerikaans Van Grouw genoemd. Bouwmeester liet, in de traditie van Ars, tekenen en schilderen naar gipsen voorbeelden of met levende naaktmodellen, iets wat ongetwijfeld op Jan Wolkers een grote aantrekkingskracht uitoefende. Toen Wolkers zich begin 1944 aanmeldde had Ars niet veel leerlingen meer en dat had zo zijn oorzaak: Bouwmeester en de directrice mw. Olga van Iterson-Knöpfle waren al jaren actief lid van de NSB.

Na de capitulatie in mei 1940 was de de invloed van Bouwmeester en mw. Van Iterson zo groot geworden, dat zij het zittende bestuur er uit hadden gewerkt en de leiding hadden overgenomen. Vanwege het hoge NSB-gehalte van het nieuwe bestuur verlieten de meeste leden daarna de academie. Veel zullen dat er trouwens niet zijn geweest, want Ars leidde toch al een marginaal bestaan.

Zwemmen
Bouwmeester woonde in bij mw. Van Iterson-Knöpfle en haar man Constant, die oorarts was. Mw. Van Iterson gaf ook les aan Ars Aemula. Bouwmeester en mw. Van Iterson hadden elkaar al in hun Antwerpse tijd ontmoet. Bouwmeester en dokter Van Iterson kende elkaar nog op een andere manier. Van Iterson was oprichter en jarenlang voorzitter van de Leidsche roei- en zeilvereniging Die Leythe. Ook Bouwmeester was daar lid van. In 1934 maakte hij een film over de club. In 1937 waren beide mannen commissaris van de NV Leidsche Overdekte Bad- en Zweminrichting De Overdekte aan de Haarlemmerstraat 262. Een jaar later werd Bouwmeester waarnemend directeur.

Politiek
Bouwmeester en Van Iterson kenden elkaar nog op een andere manier. Voor de oorlog waren waren beide mannen politiek actief in de (kies)vereniging Gemeentebelang, die in mei 1939 werd opgericht met de bedoeling om aan de gemeenteraadsverkiezingen van 1939 mee te doen. Van Iterson werd voorzitter, Bouwmeester penningmeester en kwam op plaats vijf van lijst 8. Gemeentebelang haalde voldoende stemmen voor één zetel. Vier jaar eerder had Bouwmeester op de lijst van het Verbond voor Nationaal Herstel gestaan. Nationaal Herstel was een landelijke partij, die sterk verwant was met de NSB. Dat lijkt voor Gemeentebelangen ook zo te zijn geweest.

NSB en Landwacht
Bouwmeester was in de oorlogsjaren een zeer actief NSB-lid. Voor de Leidse NSB verzamelde hij informatie over mensen die “anti” waren en hij schroomde niet om de namen van deze mensen door te geven aan de Landwacht en de Sipo/SD. Hij trad ook nog eens toe tot de Landwacht en in 1944 tot de Germaanse SS. Hij moet betrokken zijn geweest bij verschillende gewapende acties (arrestaties) van de Landwacht tegen de illegaliteit.
Begin juli 1944 stuurde hij een brief naar enkele kameraden over de aanleg van een “zwarte lijst” van mensen, die bij een eventuele invasie zouden moeten worden opgepakt. die lijst moest worden opgestuurd naar de provinciale kommandeur van de NSB in Den Haag.

Goosen Egbert Bouwmeester overleed in 1985, 88 jaar oud.